Με την αγορά τού Μικρονησιού, η ΣΕΚΑ αρχίζει την δουλειά. Επειδή ο χρόνος είναι χρήμα, αμέσως καταφθάνουν στην περιοχή δυο δεξαμενόπλοια, τα οποία χρησιμοποιούνται ως πλωτές δεξαμενές. Σύντομα αποδεικνύεται ότι το πόστο είναι καλό και οι δουλειές πάνε πρίμα. Μέχρι που φτάνει το 1965 και μια ξαφνική κακοκαιρία πετάει το ένα δεξαμενόπλοιο στην ακτή, όπου καταστρέφεται. Έτσι η εταιρεία αποφασίζει να κατασκευάσει στο Μικρονήσι σταθερές δεξαμενές καυσίμων και νερού, ενώ βάζει μπρος και για την κατασκευή λιμενοβραχιόνων.
Το μόνο πρόβλημα για τον Νίκο Βαρδινογιάννη είναι οι λιγοστοί κάτοικοι του μικρού, ξεχασμένου από θεό κι ανθρώπους οικισμού στην απέναντι ακτή. Οι Καλοί Λιμένες δεν είναι παρά μια περιοχή με μερικές παράγκες και λιγοστά φτωχόσπιτα, όπου κατοικούν μόνιμα φτωχοί ψαράδες και εποχικά οι κάτοικοι των μεσόγειων χωριών που κατεβαίνουν στην παραλία για τα μπάνια τους. Μόνο που η τοποθεσία είναι εντυπωσιακή. Κι είναι λογικό ο Βαρδινογιάννης να την ορέγεται. Η οικογένεια θα μπορούσε άνετα να φτιάξει εκεί τα εξοχικά της αλλά και η εταιρεία θα μπορούσε να δημιουργήσει εκεί τις υποδομές για τις οποίες δεν προσφερόταν το Μικρονήσι.
Έτσι, ο Βαρδινογιάννης βάζει μπρος την διαδικασία απόκτησης όλης της περιοχής, πέρα από όση απέκτησε με τα αμφισβητούμενα συμβόλαια. Κάποιοι από τους κατοίκους δέχονται να πουλήσουν έναντι ευτελούς τιμήματος τα σπίτια τους, τα οποία ο Βαρδινογιάννης γκρεμίζει μόλις τα αγοράσει. Όμως, οι περισσότεροι αρνούνται να υποκύψουν. Και τότε μπαίνουν μπροστά τα "άλλα κόλπα": πιέσεις, εκβιασμοί, τρομοκρατία, φθορές... Ταυτόχρονα, η εταιρεία αρχίζει δικαστικούς αγώνες εναντίον όσων αρνούνται να πουλήσουν, ισχυριζόμενοι ότι η περιοχή τής ανήκει βάσει των συμβολαίων που είχε κάνει ο Νίκος Βαρδινογιάννης με τους γιδοβοσκούς το 1961. Παράλληλα, η εταιρεία υποβάλλει βροχή μηνύσεων κατά των κατοίκων για... πολεοδομικές παραβάσεις. Αν ένας ψαράς προσπαθούσε να ξαναβάλει στην θέση της την λαμαρίνα που πέταξε ο αέρας από το ταβάνι του καμπινέ του, βρισκόταν αντιμέτωπος με τις αρχές και τα πρόστιμά τους. Βέβαια, οι αρχές δεν βλέπουν ούτε το ξενοδοχείο που έχουν φτιάξει πιο πέρα οι Βαρδινογιάννηδες ούτε την βίλλα τους.
Δεν έχει σημασία ποια πλευρά έχει δίκιο. Σημασία έχει ότι οι φτωχοί χωρικοί δεν μπορούν να τα βάλουν με το νομικό οπλοστάσιο και την οικονομική άνεση της ΣΕΚΑ. Έτσι, ο ένας μετά τον άλλο σκύβουν το κεφάλι και υποτάσσονται. Αν όχι όλοι, οι περισσότεροι. Μέχρι που πέφτει η χούντα, η ΣΕΚΑ έχει κυριαρχήσει στην περιοχή.
Θα ξαναγυρίσουμε στην Κρήτη αλλά για την ώρα ας ανηφορίσουμε αρκετά βορειότερα, γυρνώντας πίσω στον χρόνο. Σκοπός μας είναι να δούμε μια ιστοριούλα που θυμίζει έντονα τα πιο πρόσφατα γεγονότα του Βατοπεδίου. Μόνο που σε τούτη την περίπτωση πρωταγωνιστεί ένα άλλο αθωνίτικο μοναστήρι: η μονή Ξενοφώντος.
Το 1965, λοιπόν, η μονή Ξενοφώντος διεκδικεί για λογαριασμό της μια τεράστια έκταση 53.800 στρεμμάτων στην χερσόνησο της Σιθωνίας, η οποία εκτείνεται από τα χωριά Άγιος Νικόλαος και Νικήτη προς βορρά μέχρι την κοινότητα Παρθενώνας, κοντά στον Νέο Μαρμαρά προς νότο (χάρτης) και περιλαμβάνει και τα νησιά από τον Όρμο Παναγιάς μέχρι την Βουρβουρού (Καλογριά, Περιστέρι, Ελιά, Αμπελίτσι, Διάπορος, Άγιος Ισίδωρος, Καλαμονήσια, Πετρονήσι κλπ). Υποτίθεται ότι η εν λόγω έκταση (κυρίως δασώδης αλλά σε μεγάλα τμήματά της καλλιεργούμενη) είχε παραχωρηθεί στην μονή την εποχή τού Βυζαντίου, με κάποια αυτοκρατορικά χρυσόβουλα και σιγγίλια. Τότε, λοιπόν, η μονή υποβάλλει αίτηση αναγνώρισης ιδιοκτησίας. Η αίτηση απορρίπτεται.
Λίγα χρόνια αργότερα, οι συνθήκες έχουν αλλάξει και η μονή υποβάλλει νέα αίτηση. Στην εξουσία βρίσκονται οι συνταγματάρχες, οι οποίοι αποφαίνονται (προφανώς, μετά από θεία φώτιση) ότι η μονή έχει δίκιο. Τον Απρίλιο του 1973 το Συμβούλιο Ιδιοκτησίας Δημόσιων Δασών (ΣΙΔΔ) παραπέμπει στο δασαρχείο Πολυγύρου την εξέταση του θέματος. Το δασαρχείο εκδίδει απόφαση θετική προς τη μονή. Έτσι πολύ σύντομα γίνονται όλες οι διαδικασίες και την 1η Οκτωβρίου 1973 ο υπουργός γεωργίας της χούντας υπογράφει απόφαση με την οποία εκχωρεί την έκταση στην μονή Ξενοφώντος. Τί κάνει η μονή με αυτή την έκταση; Την μεταβιβάζει αμέσως (κι όταν λέμε αμέσως, εννοούμε αμέσως) στην... ΣΕΚΑ (τί έκπληξη!) προς μόλις χίλιες δραχμές το στρέμμα.
Παρένθεση. Ισως να αναρωτιέστε, όπως και χτες, ποια αξία είχε εκείνη την εποχή το χιλιάρικο. Θα σας δώσω την ίδια απάντηση: όλα είναι σχετικά. Όπως διέρρευσε τότε (δεν κατάφερα να διασταυρώσω την πληροφορία), η ΣΕΚΑ είχε ήδη συμφωνήσει την πώληση ενός μεγάλου τμήματος αυτής της έκτασης προς 300.000 δραχμές το στρέμμα. Κλείνει η παρένθεση.
Το θέμα επανέρχεται μετά την εξέγερση του Πολυτεχνείου και τις αντιδράσεις των κατοίκων τής περιοχής. Πριν προλάβει η ΣΕΚΑ να πουλήσει, η κυβέρνηση Ανδρουτσόπουλου επαναφέρει την αίτηση της μονής εκ νέου στο ΣΙΔΔ και ακυρώνεται η απόφαση παραχώρησης. Μετά την πτώση της χούντας η παραχώρηση ανακαλείται από το δημόσιο χωρίς όμως ποτέ μέχρι σήμερα να έχει ακυρωθεί ο τίτλος ιδιοκτησίας της έκτασης αυτής από την ΣΕΚΑ, η οποία συνεχίζει να την καταχωρίζει στα περιουσιακά της στοιχεία ακόμη και σήμερα, 40 και πλέον χρόνια μετά! Λόγω των συνεχιζόμενων πιέσεων των κατοίκων της περιοχής, το δημόσιο άρχισε πάλι να ασχολείται με την υπόθεση αυτή τα τελευταία χρόνια, με πολλές δικαστικές διαμάχες να έχουν μεσολαβήσει και οι οποίες πάντοτε αφορούσαν το τυπικό σκέλος της υπόθεσης και όχι την ουσία. Το τελευταίο επεισόδιο αυτών των μακρόχρονων δικαστικών αγώνων παίχτηκε τις προάλλες, 18 Φεβρουαρίου 2015, στο δικαστήριο Πολυγύρου. Η απόφαση αναμένεται να δημοσιευτεί μέσα στο καλοκαίρι.
Δεν ξέρω τι σχέση έχει το real estate (έστω και ιδιόμορφο) με τον ανεφοδιασμό πλοίων σε καύσιμα, οπότε δεν μπορώ να εξηγήσω τον λόγο για τον οποίο η βαρδινογιάννειος ΣΕΚΑ ενδιαφέρεται τόσο για την απόκτηση γαιών. Επίσης, δεν μπορώ να καταλάβω πώς γίνεται και η χούντα δείχνει τέτοια εύνοια στην οικογένεια και σε Κρήτη και σε Σιθωνία, από την στιγμή που υποτίθεται πως οι Βαρδινογιάννηδες ήσαν αντιστασιακοί (ο Παύλος έφυγε από την χώρα στις 21 Απριλίου ως αυτοεξόριστος και ο Βαρδής εκτοπίστηκε για 8 μήνες στην Αμοργό ως ανακατεμένος στο περίφημο "κίνημα του ναυτικού"). Ίσως να μη μου κόβει και πολύ. Οπότε ας ξαναπιάσουμε το νήμα από εκεί που το αφήσαμε κι ας ξαναγυρίσουμε στην Κρήτη...
Βαρδινογιάννηδες - 1. Το ξεκίνημα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου