Στις 5 Νοεμβρίου 1989 διεξάγονται οι δεύτερες από τις τρεις συνολικά εκλογές εκείνης της "βρόμικης" (κατά τους πασόκους) περιόδου. Η Νέα Δημοκρατία, υπό τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, σκαρφαλώνει στο εντυπωσιακό 46,19% αλλά, χάρη στον εκλογικό νόμο Κουτσόγιωργα, δεν καταφέρνει να βγάλει απόλυτη πλειοψηφία, μένοντας στις 148 έδρες. Έτσι, λοιπόν, προέκυψε κυβέρνηση συνεργασίας και των τριών κομμάτων που μπήκαν στην βουλή, με πρωθυπουργό τον πρώην διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Ξενοφώντα Ζολώτα.
 |
| 20/11/1989: Το πρώτο δελτίο ειδήσεων του Μέγκα Τσάννελ. Εκφωνεί η Λιάνα Κανέλλη - Σχολιάζει ο Γιάννης Πρετεντέρης |
Σ' εκείνες τις εκλογές, η Νέα Δημοκρατία αύξησε το ποσοστό της (σε σχέση με τις εκλογές τού Ιουνίου, της ίδιας χρονιάς) κατά 1,94% και τις έδρες της κατά τρεις. Δυστυχώς για τον Μητσοτάκη, και το σφυροκοπούμενο ΠαΣοΚ αύξησε και το ποσοστό του κατά 1,52% και τις έδρες του κατά τρεις (τέσσερις, αν υπολογίσουμε και την μονοεδρική τής Λευκάδας, όπου ο Απόστολος Λάζαρης είχε κατεβεί ως ανεξάρτητος, υποστηριζόμενος από ΠαΣοΚ και Συνασπισμό). Το κόμμα που βγήκε χαμένο ήταν ο -ενιαίος τότε- Συνασπισμός της Αριστεράς, ο οποίος έχασε 2,15 ποσοστιαίες μονάδες και το ένα τέταρτο (7 στους 28) των βουλευτών του.
Ήταν σαφές ότι ο Μητσοτάκης δεν θα επέτρεπε στην κυβέρνηση Ζολώτα να μακροημερεύσει. Με βασικό όπλο την προπαγάνδα περί ακυβερνησίας, θα έκανε ό,τι μπορούσε για να ξαναστείλει τον λαό στις κάλπες. Πρώτα, όμως, θα έπρεπε να τρομοκρατήσει όσο το δυνατόν περισσότερο αυτόν τον λαό, ώστε να του υφαρπάξει την ψήφο. Κι επειδή δεν υπάρχει ισχυρότερο όπλο για την τρομοκράτηση του λαού από την τηλεόραση, μόλις δεκαπέντε μέρες μετά τις εκλογές θα έβγαινε στον αέρα το πρώτο ιδιωτικό τηλεοπτικό κανάλι της χώρας. Το Μέγκα Τσάννελ.
Το Μέγκα ανήκει στην εταιρεία Τηλέτυπος Α.Ε., η οποία ιδρύθηκε στις 10 Μαΐου 1989 από τέσσερις μεγαλοεκδότες: Μπόμπολας, Λαμπράκης, Τεγόπουλος και Αλαφούζος. Κοντά τους κι ένας πέμπτος, ένας μεγαλοεπιχειρηματίας, ο οποίος ήθελε να γίνει κι αυτός εκδότης: ο Βαρδής Βαρδινογιάννης. Λες και η "ιερή πεντάδα" γνώριζε ότι πολύ σύντομα το κράτος θα επέτρεπε την λειτουργία ιδιωτικών τηλεοπτικών σταθμών.
Πράγματι, η κυβέρνηση Τζαννή Τζαννετάκη πρόλαβε, στους περίπου πέντε μήνες που έζησε, να δώσει στις 29 Σεπτεμβρίου 1989 στην Τηλέτυπος Α.Ε. μια (προσέξτε!) προσωρινή άδεια δοκιμής τοπικού ραδιοτηλεοπτικού σταθμού. Πρόλαβε, επίσης, έναν μήνα πριν τις εκλογές τού Νοεμβρίου, να ψηφίσει τον νόμο 1866/1989 "Ίδρυση εθνικού συμβουλίου ραδιοτηλεοράσεως και παροχή αδειών για την ίδρυση και λειτουργία τηλεοπτικών σταθμών". Όπως ισχυρίζεται το ίδιο το Μέγκα στον ιστοτόπο του, η λειτουργία του βασίστηκε και διέπεται από τις διατάξεις αυτού του νόμου. Μόνο που δεν μας εξηγεί το πώς και με βάση ποιες διατάξεις, στις 20 Νοεμβρίου 1989 το κανάλι άρχισε να εκπέμπει κανονικό πρόγραμμα πανελλαδικά, παρ' ότι διέθετε μια απλή άδεια δοκιμής και, μάλιστα, σε τοπικό επίπεδο. Άλλωστε, το άρθρο 5 του εν λόγω νόμου αναφέρει ρητά ότι "είναι δυνατή η χορήγηση σε ανώνυμες εταιρείες ή οργανισμούς τοπικής αυτοδιοικήσεως άδεια ιδρύσεως και λειτουργίας τηλεοπτικών σταθμών τοπικής εμβέλειας" (σ.σ.:η υπογράμμιση δική μου).
Το κανάλι εξακολουθεί να εκπέμπει χωρίς άδεια επί τέσσερα χρόνια, ώσπου στις 10 Σεπτεμβρίου 1993 (εντελώς συμπτωματικά, έναν μήνα πριν τις εκλογές που έρριξαν τον Μητσοτάκη από την εξουσία), η κυβέρνηση μετατρέπει την προσωρινή άδεια δοκιμής σε άδεια ιδρυσης και λειτουργίας τηλεοπτικού σταθμού, διαρκείας επτά ετών. Η επταετής άδεια αυτή έληξε το 2000, χωρίς να ανανεωθεί. Στον ιστοτόπο του, το Μέγκα ισχυρίζεται ότι η άδεια "διατηρείται νομοθετικά σε ισχύ μέχρι και σήμερα" αλλά αυτό το "νομοθετικά" είναι εσφαλμένο: δεν υπάρχει νόμος που να επεκτείνει την ισχύ εκείνης της άδειας. Συνεπώς, εδώ και 15 χρόνια, το Μέγκα εκπέμπει παράνομα. Δηλαδή, το Μέγκα εκπέμπει παράνομα στα 19 από τα 26 συνολικά χρόνια της ύπαρξής του.
Πάντως, είτε με άδεια είτε χωρίς, το κανάλι ξεπλήρωσε την υποχρέωση με το παραπάνω. Δεν στήριξε μόνο τον Μητσοτάκη για να εκλεγεί το 1990. Στήριξε και την κυβέρνησή του. Κι όταν ο Ανδρέας επανήλθε το 1993 στην εξουσία, δεν δυσκολεύτηκε να στηρίξει κι εκείνον. Όπως στήριξε και τον διάδοχό του, τον Κώστα Σημίτη με τους εκσυγχρονιστές του. Αργότερα, με την ίδια ευκολία, στήριξε και τον Καραμανλή τζούνιορ, πείθοντάς μας ότι ήταν "ο καταλληλότερος". Όπως "καταλληλότερος" -για το κανάλι- έγινε κατόπιν και ο Γιώργος Παπανδρέου. Και ο Παπαδήμος. Και ο Σαμαράς. Και όποιος, εν πάση περιπτώσει, βρισκόταν κάθε φορά στο τιμόνι τής εξουσίας. Δεν θα μπορούσε να γίνει αλλοιώς: οι "καλές δουλειές" για τους μετόχους του καναλιού, από την εκάστοτε εξουσία προέρχονται.
Μέσα στα 26 χρόνια της λειτουργίας τού καναλιού, οι σχέσεις των μετόχων του δεν ήσαν πάντοτε ρόδινες. Ισχυροί καπιταλιστές όλοι τους, δεν δίσταζαν να συγκρουστούν μεταξύ τους όταν έπρεπε να προασπίσουν ο καθένας τα δικά του συμφέροντα. Σήμερα, η Πήγασος ΑΕ (Μπόμπολας) κατέχει το 32,73% των μετοχών, η ΔΟΛ ΑΕ (πρώην λαμπράκης, νυν Ψυχάρης) το 22,11%, η Benbay (Ρέστης) το 3,19%, η τράπεζα BNP Paribas το 4,88%, οι κληρονόμοι του Τεγόπουλου το 2,67% και μια σειρά εξωχώριων (οφσόρ) εταιρειών με περίεργα ονόματα (Moongold, Goodglass, Wako κλπ), όλες συμφερόντων Βαρδινογιάννη, κατέχουν μετοχές σε ποσοστά μέχρι 3,32% η καθεμιά.
Το πιο ενδιαφέρον -ίσως- στοιχείο με το Μέγκα είναι ότι, παρά το γεγονός πως τα αφεντικά του ξέρουν από επιχειρήσεις, είναι εξαιρετικά ζημιογόνο. Σύμφωνα με τις οικονομικές καταστάσεις του, το κανάλι (για την ακρίβεια, η Τηλέτυπος ΑΕ) παρουσιάζει μαύρα χάλια: ζημίες επί ζημιών (2013: 20+ εκατ. ευρώ, 2014: 12+ εκατ. ευρώ), πολύ υψηλό δανεισμό (μόνο το ομολογιακό δάνειο της 18/12/13 ανέρχεται σε 98 εκατ. ευρώ), απαράδεκτη σχέση συσσωρευμένων ζημιών προς ίδια κεφάλαια (57%) κλπ. Και όμως, αντί τα "μεγάλα αφεντικά" να κοιτάνε πως να απαγκιστρωθούν απ' αυτό, σφάζονται μεταξύ τους για το ποιος θα κάνει κουμάντο. Κι επειδή στον καπιταλισμό κανένας λεφτάς δεν θέλγεται από μια "μαύρη τρύπα" όπου πετάει τον παρά του, είναι προφανές ότι υπάρχει κάποιο αντάλλαγμα για όσα "μαύρα χάλια" προαναφέραμε.
Ο Βαρδινογιάννης δεν θα μπορούσε να περιοριστεί στο Μέγκα. Έχοντας μάθει να είναι πάντοτε το απόλυτο αφεντικό, δεν ήταν εύκολο να συνυπάρξει με μεγαλοκαρχαρίες τής εμβέλειας ενός Μπόμπολα ή ενός Λαμπράκη. Έτσι, το 1993, ο Θόδωρος Βαρδινογιάννης στήνει την Νέα Τηλεόραση Α.Ε. και συνεργάζεται με τον "τηλεορασάνθρωπο" Νίκο Μαστοράκη για να φτιάξουν μαζί το Σταρ Τσάννελ. Ο Μαστοράκης φτιάχνει ένα "λάιτ" κανάλι, τύπου ΗΠΑ, κυρίως με εισαγόμενα προγράμματα και με στόχο το νεώτερης ηλικίας κοινό. Μάλιστα δε, το Σταρ εκπέμπει με τρισδιάστατη εικόνα (όσες εκπομπές, βέβαια, είναι γυρισμένες μ' αυτή την τεχνική), κάτι που κανένα άλλο κανάλι δεν έχει κάνει μέχρι σήμερα.
Το Σταρ αποτελεί κλασσικό παράδειγμα εφαρμογής τής παροιμίας που λέει: φτιάξε ένα κανάλι κι άσ' το κι αν πεινάσεις, πιάσ' το. Στην συνέχεια θα δούμε πώς οι Βαρδινογιάννηδες εκμεταλλεύτηκαν το δεύτερο κανάλι τους όταν παρουσιάστηκε ανάγκη. Φυσικά, όσα είπαμε πιο πάνω για την νομιμότητα (ή, μάλλον, για την έλλειψη νομιμότητας) στην λειτουργία τού Μέγκα, ισχύουν και για το Σταρ. Όπως, άλλωστε, ισχύουν για όλα τα ιδιωτικά τηλεοπτικά κανάλια. Το σκηνικό θυμίζει διελκυνστίδα: η μεν εξουσία λέει στα κανάλια "μη με ενοχλείτε γιατί θα σας κλείσω και βοηθήστε με για να σας βοηθήσω" τα δε κανάλια παραγγέλνουν στην εξουσία "μη μας ενοχλείς γιατί θα σε θάψουμε και κάνε μας τα χατήρια για να σε στηρίξουμε". Πρόκειται για ισορροπία τύπου "φοβάται ο Γιάννης το θεριό..." και "τό 'να χέρι νίβει τ' άλλο...", η οποία αφήνει και τις δυο πλευρές ικανοποιημένες.
Στο καινούργιο κανάλι, το βαρδινογιανναίηκο ποτέ δεν επέτρεψε να φύγει ο έλεγχος από τα χέρια του. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΣΡ, σήμερα μέτοχοι του Σταρ είναι κάποιες εξωχώριες (οφσόρ) εταιρείες με περίεργα ονόματα (Thelon Trading Ltd, Dasen Holdings Ltd, Moorefields SA, Blue Dime Holding SA, Hogrid Holdings Ltd), καθεμιά από τις οποίες ανήκει σε κάποιο μέλος τής μεγάλης οικογένειας. Έτσι, όταν παρουσιάστηκε ανάγκη, η οικογένεια δεν δυσκολεύτηκε να το χρησιμοποιήσει. Το πώς, θα το δούμε.
Πράγματι, η κυβέρνηση Τζαννή Τζαννετάκη πρόλαβε, στους περίπου πέντε μήνες που έζησε, να δώσει στις 29 Σεπτεμβρίου 1989 στην Τηλέτυπος Α.Ε. μια (προσέξτε!) προσωρινή άδεια δοκιμής τοπικού ραδιοτηλεοπτικού σταθμού. Πρόλαβε, επίσης, έναν μήνα πριν τις εκλογές τού Νοεμβρίου, να ψηφίσει τον νόμο 1866/1989 "Ίδρυση εθνικού συμβουλίου ραδιοτηλεοράσεως και παροχή αδειών για την ίδρυση και λειτουργία τηλεοπτικών σταθμών". Όπως ισχυρίζεται το ίδιο το Μέγκα στον ιστοτόπο του, η λειτουργία του βασίστηκε και διέπεται από τις διατάξεις αυτού του νόμου. Μόνο που δεν μας εξηγεί το πώς και με βάση ποιες διατάξεις, στις 20 Νοεμβρίου 1989 το κανάλι άρχισε να εκπέμπει κανονικό πρόγραμμα πανελλαδικά, παρ' ότι διέθετε μια απλή άδεια δοκιμής και, μάλιστα, σε τοπικό επίπεδο. Άλλωστε, το άρθρο 5 του εν λόγω νόμου αναφέρει ρητά ότι "είναι δυνατή η χορήγηση σε ανώνυμες εταιρείες ή οργανισμούς τοπικής αυτοδιοικήσεως άδεια ιδρύσεως και λειτουργίας τηλεοπτικών σταθμών τοπικής εμβέλειας" (σ.σ.:η υπογράμμιση δική μου).
Το κανάλι εξακολουθεί να εκπέμπει χωρίς άδεια επί τέσσερα χρόνια, ώσπου στις 10 Σεπτεμβρίου 1993 (εντελώς συμπτωματικά, έναν μήνα πριν τις εκλογές που έρριξαν τον Μητσοτάκη από την εξουσία), η κυβέρνηση μετατρέπει την προσωρινή άδεια δοκιμής σε άδεια ιδρυσης και λειτουργίας τηλεοπτικού σταθμού, διαρκείας επτά ετών. Η επταετής άδεια αυτή έληξε το 2000, χωρίς να ανανεωθεί. Στον ιστοτόπο του, το Μέγκα ισχυρίζεται ότι η άδεια "διατηρείται νομοθετικά σε ισχύ μέχρι και σήμερα" αλλά αυτό το "νομοθετικά" είναι εσφαλμένο: δεν υπάρχει νόμος που να επεκτείνει την ισχύ εκείνης της άδειας. Συνεπώς, εδώ και 15 χρόνια, το Μέγκα εκπέμπει παράνομα. Δηλαδή, το Μέγκα εκπέμπει παράνομα στα 19 από τα 26 συνολικά χρόνια της ύπαρξής του.
Πάντως, είτε με άδεια είτε χωρίς, το κανάλι ξεπλήρωσε την υποχρέωση με το παραπάνω. Δεν στήριξε μόνο τον Μητσοτάκη για να εκλεγεί το 1990. Στήριξε και την κυβέρνησή του. Κι όταν ο Ανδρέας επανήλθε το 1993 στην εξουσία, δεν δυσκολεύτηκε να στηρίξει κι εκείνον. Όπως στήριξε και τον διάδοχό του, τον Κώστα Σημίτη με τους εκσυγχρονιστές του. Αργότερα, με την ίδια ευκολία, στήριξε και τον Καραμανλή τζούνιορ, πείθοντάς μας ότι ήταν "ο καταλληλότερος". Όπως "καταλληλότερος" -για το κανάλι- έγινε κατόπιν και ο Γιώργος Παπανδρέου. Και ο Παπαδήμος. Και ο Σαμαράς. Και όποιος, εν πάση περιπτώσει, βρισκόταν κάθε φορά στο τιμόνι τής εξουσίας. Δεν θα μπορούσε να γίνει αλλοιώς: οι "καλές δουλειές" για τους μετόχους του καναλιού, από την εκάστοτε εξουσία προέρχονται.
Μέσα στα 26 χρόνια της λειτουργίας τού καναλιού, οι σχέσεις των μετόχων του δεν ήσαν πάντοτε ρόδινες. Ισχυροί καπιταλιστές όλοι τους, δεν δίσταζαν να συγκρουστούν μεταξύ τους όταν έπρεπε να προασπίσουν ο καθένας τα δικά του συμφέροντα. Σήμερα, η Πήγασος ΑΕ (Μπόμπολας) κατέχει το 32,73% των μετοχών, η ΔΟΛ ΑΕ (πρώην λαμπράκης, νυν Ψυχάρης) το 22,11%, η Benbay (Ρέστης) το 3,19%, η τράπεζα BNP Paribas το 4,88%, οι κληρονόμοι του Τεγόπουλου το 2,67% και μια σειρά εξωχώριων (οφσόρ) εταιρειών με περίεργα ονόματα (Moongold, Goodglass, Wako κλπ), όλες συμφερόντων Βαρδινογιάννη, κατέχουν μετοχές σε ποσοστά μέχρι 3,32% η καθεμιά.
Το πιο ενδιαφέρον -ίσως- στοιχείο με το Μέγκα είναι ότι, παρά το γεγονός πως τα αφεντικά του ξέρουν από επιχειρήσεις, είναι εξαιρετικά ζημιογόνο. Σύμφωνα με τις οικονομικές καταστάσεις του, το κανάλι (για την ακρίβεια, η Τηλέτυπος ΑΕ) παρουσιάζει μαύρα χάλια: ζημίες επί ζημιών (2013: 20+ εκατ. ευρώ, 2014: 12+ εκατ. ευρώ), πολύ υψηλό δανεισμό (μόνο το ομολογιακό δάνειο της 18/12/13 ανέρχεται σε 98 εκατ. ευρώ), απαράδεκτη σχέση συσσωρευμένων ζημιών προς ίδια κεφάλαια (57%) κλπ. Και όμως, αντί τα "μεγάλα αφεντικά" να κοιτάνε πως να απαγκιστρωθούν απ' αυτό, σφάζονται μεταξύ τους για το ποιος θα κάνει κουμάντο. Κι επειδή στον καπιταλισμό κανένας λεφτάς δεν θέλγεται από μια "μαύρη τρύπα" όπου πετάει τον παρά του, είναι προφανές ότι υπάρχει κάποιο αντάλλαγμα για όσα "μαύρα χάλια" προαναφέραμε.
 |
| Βαρδής Βαρδινογιάννης, Σταύρος Ψυχάρης, Γιώργος Μπόμπολας: η ισχυρή τριανδρία τού Μέγκα σήμερα. |
Ο Βαρδινογιάννης δεν θα μπορούσε να περιοριστεί στο Μέγκα. Έχοντας μάθει να είναι πάντοτε το απόλυτο αφεντικό, δεν ήταν εύκολο να συνυπάρξει με μεγαλοκαρχαρίες τής εμβέλειας ενός Μπόμπολα ή ενός Λαμπράκη. Έτσι, το 1993, ο Θόδωρος Βαρδινογιάννης στήνει την Νέα Τηλεόραση Α.Ε. και συνεργάζεται με τον "τηλεορασάνθρωπο" Νίκο Μαστοράκη για να φτιάξουν μαζί το Σταρ Τσάννελ. Ο Μαστοράκης φτιάχνει ένα "λάιτ" κανάλι, τύπου ΗΠΑ, κυρίως με εισαγόμενα προγράμματα και με στόχο το νεώτερης ηλικίας κοινό. Μάλιστα δε, το Σταρ εκπέμπει με τρισδιάστατη εικόνα (όσες εκπομπές, βέβαια, είναι γυρισμένες μ' αυτή την τεχνική), κάτι που κανένα άλλο κανάλι δεν έχει κάνει μέχρι σήμερα.
Το Σταρ αποτελεί κλασσικό παράδειγμα εφαρμογής τής παροιμίας που λέει: φτιάξε ένα κανάλι κι άσ' το κι αν πεινάσεις, πιάσ' το. Στην συνέχεια θα δούμε πώς οι Βαρδινογιάννηδες εκμεταλλεύτηκαν το δεύτερο κανάλι τους όταν παρουσιάστηκε ανάγκη. Φυσικά, όσα είπαμε πιο πάνω για την νομιμότητα (ή, μάλλον, για την έλλειψη νομιμότητας) στην λειτουργία τού Μέγκα, ισχύουν και για το Σταρ. Όπως, άλλωστε, ισχύουν για όλα τα ιδιωτικά τηλεοπτικά κανάλια. Το σκηνικό θυμίζει διελκυνστίδα: η μεν εξουσία λέει στα κανάλια "μη με ενοχλείτε γιατί θα σας κλείσω και βοηθήστε με για να σας βοηθήσω" τα δε κανάλια παραγγέλνουν στην εξουσία "μη μας ενοχλείς γιατί θα σε θάψουμε και κάνε μας τα χατήρια για να σε στηρίξουμε". Πρόκειται για ισορροπία τύπου "φοβάται ο Γιάννης το θεριό..." και "τό 'να χέρι νίβει τ' άλλο...", η οποία αφήνει και τις δυο πλευρές ικανοποιημένες.
Στο καινούργιο κανάλι, το βαρδινογιανναίηκο ποτέ δεν επέτρεψε να φύγει ο έλεγχος από τα χέρια του. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΣΡ, σήμερα μέτοχοι του Σταρ είναι κάποιες εξωχώριες (οφσόρ) εταιρείες με περίεργα ονόματα (Thelon Trading Ltd, Dasen Holdings Ltd, Moorefields SA, Blue Dime Holding SA, Hogrid Holdings Ltd), καθεμιά από τις οποίες ανήκει σε κάποιο μέλος τής μεγάλης οικογένειας. Έτσι, όταν παρουσιάστηκε ανάγκη, η οικογένεια δεν δυσκολεύτηκε να το χρησιμοποιήσει. Το πώς, θα το δούμε.
19 Μαρτίου 2015
ΔΕΛΑΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
ΥΠΟΨΗΦΙΑ ΒΟΥΛΕΥΤΗΣ Β’ ΠΕΙΡΑΙΑ
ΔΙΓΕΝΗ ΑΚΡΙΤΑ 36,18755 ΚΕΡΑΤΣΙΝΙ
delagrammatika@gmail.com
6976653520
facebook:
Δελαγραμμάτικα Ελευθερία- Υπ.Βουλευτής Β' Πειραιά
twitter:
Δελαγραμματικά Ελευθερία @EDelagrammatika
instagram:
Δελαγραμμάτικα Ελευθερία- Υπ.Βουλευτής Β' Πειραιά
Ε.ΣΥ. Κεντρική Περιφερειακή Διοίκηση Αττικης
21 0544 9779
esy.perifereiaattikis@gmail.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου